Zoals in het raadsvoorstel Startnotitie Regionale Energie Strategie (RES) dat we in juli vorig jaar bespraken vinden wij het een goed idee om de energietransitie samen met de andere gemeenten in de regio vorm te geven. Ook omdat we dan het stuur in handen blijven houden en geen ‘top-down’ opdracht vanuit het Rijk krijgen. Het voorliggende voorstel willen we echter graag verbeteren met een aantal moties en een amendement.
In de afgelopen periode is door het Rijk meer tijd gegund om de Ontwerp RES en conceptbod te maken. Vanwege de door Corona geringe mogelijkheden om met inwoners in gesprek te gaan is het mogelijk dit uit te stellen tot 1 oktober. In Houten wordt daar niet voor gekozen omdat de participatie in het vervolgtraject dan meer tijd kan krijgen. Graag horen wij van het college waar deze participatie dan uit gaat bestaan en welke ruimte er dan nog is voor aanpassingen.
Een van de aanpassingen die wij graag zouden willen zien is de oproep richting het Rijk om zon op dak verplicht maken voor iedereen. Aangezien een verplichting ons veel te ver gaat dienen wij een amendement in om deze randvoorwaarde te schrappen uit de ontwerp RES. Natuurlijk is het zonde om onbenutte daken leeg te laten, maar wij willen particulieren en ondernemers de vrije keus laten om te kiezen voor zonnepanelen en dit niet opleggen. Is dit geen onredelijke inbreuk op de eigen inrichting van je woning? Wanneer zet je het in, wanneer niet. Wat ons betreft is dit niet duidelijk, vandaar ons amendement.
Een ander onderdeel is de onderbelichte rol van innovatie in de Ontwerp-RES. Eigenlijk wordt alleen afwachtend naar het Rijk gekeken, wij willen juist in U16 verband oproepen om innovatie ruim baan te geven. Door innovatie te stimuleren en te faciliteren kan de U16 meehelpen de zoektocht naar betere oplossingen te versnellen. Dit zal tevens kunnen leiden tot het creëren van hoogwaardige werkgelegenheid en opleidingsmogelijkheden binnen de samenwerkingsverbanden van de U16 regio Denk hierbij bijvoorbeeld aan onderzoeksinstellingen, opleidingen, praktijkscholen, bedrijven en lokale ondernemers. Ook hiervoor dienen wij een motie in.
Een derde onderdeel is het punt van de randvoorwaarde dat alleen zon en wind meetellen voor het bod, wij vinden dit een gemiste kans. Zo denken wij bijvoorbeeld dat kernenergie op termijn een goede (tussen)oplossing is voor de energietransitie. Omdat deze vorm van energie ideaal is voor wat betreft CO2 emissie (nihil) en een stabiele energiestroom levert, kan deze perfect aansluiten op de sterk fluctuerende en vaak afwezige wind- en zonne-energie. Wij pleiten hiermee overigens niet voor een kerncentrale in de gemeente Houten, dat is ook geen bevoegdheid van de raad in Houten. Indien echter kernenergie op termijn wel in de energiemix voor een conceptbod meegenomen wordt kan het aandeel zon- en windenergie als onderdeel van de totale opgave voor Nederland fors verlaagd worden. Daarom willen wij met een motie de wethouder oproepen om de minister aan te sporen in het bod voor 2030 kernenergie wel toe te laten als mogelijke energiebron.
Voorzitter, dan nog wat opmerkingen over de hoogte van het bod.
Naar aanleiding van vragen in het rondetafelgesprek werd duidelijk dat Houten met alles wat gerealiseerd is en in de pijplijn zit, goed is voor 12% van het conceptbod van 1,8 TWh. Als we met 16 gemeenten deze opgave willen doen, dan zou 6% van dat bod een evenredig deel zijn. Wat ons betreft hebben we ons deel van voorlopig dus wel geleverd. Hoe gaat het college ervoor zorgen dat Houten hier niet onevenredig veel hoeft te doen en dus bijvoorbeeld de energieopname van de stad op moet lossen? “Wat krijgen wij hier voor terug?”, is dan ook een gerechtvaardigde vraag. Het mag er in ieder geval niet tot leiden dat ons mooie buitengebied op termijn de Noordoostpolder van Utrecht wordt!
Voorzitter, zoals ik bij de startnotitie ook al afsloot is het logisch dat wij in de regio samen optrekken. We kunnen dan schaalvoordelen behalen en geen tegenstrijdige doelstellingen afspreken of elkaar tegenwerken. Wel behouden wij ons het recht voor om te allen tijde onze eigen afweging te maken ten aanzien van wat wij realistisch, haalbaar en wenselijk vinden.