De vluchtelingenstroom in Europa heeft grote vormen aangenomen, de humanitaire crisis zorgt voor grote landelijke uitdagingen. Inmiddels is er ook aan de gemeente Houten gevraagd om asielzoekers op te vangen.
Als het om de opvang van vluchtelingen gaat, dan kunnen er verschillende vormen onderscheiden worden:
- de opvang van statushouders (dat zijn vluchtelingen met een verblijfsvergunning die recht hebben op zelfstandige huisvesting in sociale huurwoningen)
- de crisisnoodopvang van asielzoekers (maximaal 72 uur)
- opvang van asielzoekers die in afwachting zijn van een verblijfsvergunning in een asielzoekerscentrum (azc)
- noodopvang: opvanglocaties voor de duur van 6 tot 12 maanden met een opvangcapaciteit van 300-600 bewoners
- tijdelijke opvang: bijvoorbeeld in recreatieparken waarvan de exploitatie deels door de verhurende eigenaar wordt gevoerd.
In dit geval gaat het om crisisnoodopvang van asielzoekers en niet om de andere vormen. Het COA zorgt voor de financiering van de opvang, de crisinoodopvang zal een kortdurend karakter hebben en in principe maximaal 72 uur duren, wel wordt na die periode bekeken of de termijn verlengd wordt. Het is nog niet bekend hoeveel vluchtelingen er morgenmiddag komen, maar er is in Sporthal De Wetering plaats voor maximaal 200 mensen. Op dit moment is nog geen informatie bekend over de herkomst of samenstelling van de groep, zo laat de gemeente op haar website weten.
In een eerder stadium heeft de gemeente aan het COA aangegeven geen ruimte te hebben voor een asielzoekerscentrum (genoemd onder nummer 3). Normaal gesproken is daarin plaats voor 600-800 mensen die in afwachting zijn van een verblijfsvergunning. Een asielzoekerscentrum wordt in de regel tot maximaal tien jaar in een gemeente gevestigd.
Vorige week maakte de gemeente bekend te werken aan een plan voor huisvesting, begeleiding en werk voor de groeiende groep statushouders. Dat zijn vluchtelingen met een (tijdelijke) verblijfsvergunning die in Houten komen wonen (zoals hierboven genoemd bij nummer 1). De verwachting is namelijk dat er de komende jaren meer mensen geplaatst moeten worden. Dit jaar moet Houten 83 statushouders huisvesten, voor volgend jaar wordt het dubbele aantal verwacht.
Vooralsnog gaat het niet om de andere vormen zoals hierboven genoemd (3 t/m 5), al is de landelijke nood hoog en is het COA met verschillende gemeenten in gesprek. Zo ook met Houten.
Wat vindt de fractie van VVD Houten hiervan?
De fractie van VVD Houten vindt het een goede zaak dat er door de VVD landelijk op aangedrongen is te kijken naar mogelijkheden om vluchtelingen dicht bij hun eigen huis op te vangen. Zover is het echter nog niet, ook hebben we daar in de gemeente geen invloed op.
Daarom vinden we ook dat we nu moeten helpen bij deze crisis; we moeten onze verantwoordelijkheid nemen.
Hoe we dat doen kan echter op verschillende manieren. Zo kan de gemeente bijvoorbeeld ambtelijke ondersteuning verlenen bij andere gemeenten die asielzoekers opvangen (is al gedaan in Woerden) of door het vergroten van het aantal statushouders. Zoals hierboven is aangegeven maakt de gemeente daar momenteel een plan voor. Hierbij is het wel belangrijk voor ons dat er ook gedacht wordt aan de mensen die bijvoorbeeld al acht jaar op de wachtlijst staan. Woningen aan beide groepen (statushouders en inwoners die al lang op de wachtlijst voor een woning staan) aanbieden is rechtvaardiger dan alleen meer woningen beschikbaar stellen aan statushouders. Daarnaast is het belangrijk dat er hard gewerkt wordt aan de zelfredzaamheid; door deze mensen verantwoordelijk te maken zullen ze sneller integreren en mee kunnen doen in onze samenleving en er ook aan bijdragen.
Het huisvesten in crisisnoodopvang is ook een van de mogelijkheden om te helpen, hierbij vindt de fractie wel dat een en ander op een goede manier georganiseerd moet worden. Zo heeft de fractie er bij de burgemeester op aangedrongen helder en goed te communiceren over de situatie. Ook vinden we dat er goed gekeken moet worden naar de de zorgen van onze inwoners. Zo willen we dat er goed wordt gekeken hoe de huisvesting, veiligheid en draagvlak worden georganiseerd. Daar zijn de inwoners van Houten bij gebaat, maar ook de vluchtelingen zelf.
Ook hecht de fractie eraan dat er aan de lokale ondernemers wordt gedacht bij het faciliteren aan de noodopvang (denk aan het geschikt maken van de opvang, catering, beveiliging, etc.).
Wie gaat waar over?
Tot slot is het goed te weten wie welke verantwoordelijkheden heeft: de burgemeester is verantwoordelijk in crisissituaties. de kortdurende crisisnoodopvang is zo'n situatie. De gemeenteraad kan gevraagd en ongevraagd adviseren, maar de burgemeester beslist. Zo ook in dit geval. De gemeenteraad kan hooguit achteraf de burgemeester ter verantwoording roepen als het onverhoopt misgaat.
Over alle andere vormen zoals hierboven genoemd beslist de gemeenteraad. De VVD fractie is zeer kritisch hierover en kan alleen met dit soort opvang instemmen als een aantal randvoorwaarden goed is ingevuld. Het gaat er dan om hoe infrastructuur (waar, hoe bereikbaar, etc.), draagvlak onder inwoners, veiligheid, financiën, onderwijs, zorg en dergelijke geregeld zijn. Maar zoals eerder aangegeven gaat het nu niet om opvang in deze vorm.