Rondetafelgesprek op 23 mei over Houten Hub

Door Eef Stiekema op 20 mei 2024

Donderdag 23 mei wordt er een rondetafelgesprek gehouden over Houten Hub, het initiatief om 15 jaar huisvesting te organiseren voor Houtense woningzoekenden, maatschappelijke organisaties, statushouders en kansrijke asielzoekers.

Agenda

RTG	Datum & Tijd	Locatie	Wie	Onderwerp
1	23/05 19:00u	Raadszaal	Eef Stiekema	Raadsvoorstel Houten Hub

Het rondetafelgesprek kan bijgewoond worden in het gemeentehuis, het rondetafelgesprek kan ook live gevolgd worden via Notubiz.

De stukken zijn terug te lezen via deze link.

Vragen of opmerkingen over dit onderwerp en andere kunnen gesteld worden aan: fractie@vvd-houten.nl. Meer informatie over de agenda van de rondetafelgesprekken, dit raadsvoorstel of eerder besproken raadsvoorstellen zijn te vinden via de website van de gemeente.

Het raadsvoorstel over Houten Hub wordt in de gemeenteraadsvergadering van 13 juni besproken.

Samenvatting Raadsvoorstel Houten Hub

De huisvesting van statushouders en kansrijke asielzoekers in Nederland is een groot maatschappelijk vraagstuk. Ook is er een groot tekort aan woningen voor Houtense woningzoekenden (waaronder starters en jongeren). Er zijn te weinig plekken voor teveel mensen. Daarom roepen zowel de Rijksoverheid, als de provincie als het Centraal Orgaan Asielopvang (COA) gemeenten op om bij te dragen aan deze vraagstukken. Inmiddels is de opvang van asielzoekers verankerd in de Wet gemeentelijke taak mogelijk maken asielopvangvoorzieningen (hierna Spreidingswet genoemd). De opvang van asielzoekers is hiermee niet langer een inspanningsverplichting, maar een wettelijke taak. De indicatieve opgave voor Houten is 344 mensen voor de komende twee jaar binnen de provinciale taakstelling. Hoewel er nu in de formatie van een nieuw kabinet afgesproken is om de ‘spreidingswet’ in te trekken, is deze tot dat dit daadwerkelijk is gebeurd een wet die uitgevoerd moet worden.

De gemeente Houten wil bijdragen aan bovenstaande opgaven door de ontwikkeling van de ‘Houten Hub’. Een huisvestingsplan voor voornamelijk Houtense woningzoekenden, maatschappelijke organisaties (Voedselbank, KrachtFabriek en DoorGeefLuik), statushouders en kansrijke asielzoekers (opgevangen in de COA-locatie in afwachting van definitieve huisvesting). Een plek waar wonen, integreren en ondersteuning bij elkaar komen. De drie maatschappelijke organisaties zullen een essentiële, ondersteunende en verbindende rol spelen naar de toekomstige bewoners van ‘Houten Hub’. Als de gemeenteraad instemt met dit voorstel, resteert er een opgave van circa 169 asielzoekers binnen de verdeling van de Spreidingswet.

Op 19 maart 2024 heeft het college een raadsinformatiebrief 'Uitkomsten participatie en reflectie op proces tijdelijke huisvesting Houten-Oost Houten' toegezonden. In deze raadsinformatiebrief is door het college uitgebreid teruggekeken en gereflecteerd op de aanloop, zoektocht naar de juiste locatie en het verkennende participatieproces. Het plan heeft, zo stelt het college, tot grote betrokkenheid, bezorgdheid en soms emotionele reacties geleid onder een deel van onze inwoners. Omwonenden, organisaties, ondernemers en andere belangstellenden hebben via bijeenkomsten, online participatieplatform ‘Houten Praat Mee’ en gesprekken hun wensen, zorgen, ondersteuning en ideeën over het plan kenbaar gemaakt. Hiervan is veel gebruik gemaakt en hierdoor is een goed en waardevol inzicht gekregen in wat zij belangrijk vinden. Deze en toekomstige inbreng, inzichten en vragen uit de vele gesprekken wil het college benutten bij de verdere uitwerking en invulling van het plan.

De verkennende participatiefase is gestart in november 2023 naar aanleiding van de bekendmaking van de locatie van het plan. De besluitvorming over de locatie en de aantallen kansrijke asielzoekers lag voor tijdens het rondetafelgesprek (RTG) van 28 en 30 november 2023. Naar aanleiding van die RTG’s heeft het college besloten een pas op de plaats te maken. Hiermee is het raadsvoorstel op 12 december 2023 niet voor besluitvorming aan de gemeenteraad voorgelegd. Het raadsvoorstel is daarna aangepast aan de nieuwe wet- en regelgeving en de participatieopbrengst is meegewogen.

Dit aangepaste raadsvoorstel wordt voorgelegd onder het voorbehoud dat de provincie Utrecht voor deze integrale huisvestingsopgave nog een ontheffing moet verlenen voor het plan. Voor het doorlopen van de provinciale ontheffingsprocedure moeten de onderzoeken in het kader van de Ruimtelijke Ordening en de ruimtelijke onderbouwing voor het omgevingsplan afgerond zijn. Dit is pas mogelijk na besluitvorming over dit raadsvoorstel door de gemeenteraad.

Tot slot stelt het college dat het van belang is om de toenemende vraag naar opvang voor statushouders, kansrijke asielzoekers en Oekraïense ontheemden op een gecoördineerde manier op te pakken. Er is een projectorganisatie opgezet om de huisvesting en begeleiding van deze nieuwkomers af te stemmen om structurele vluchtelingenopvang, binnen de wettelijke taak te kunnen uitvoeren.

Voor de VVD is Eef Stiekema woordvoerder bij dit onderwerp in het rondetafelgesprek en raadsvergadering.

Ingediende technische vragen:

De VVD fractie heeft in de aanloop naar het rondetafelgesprek van 23 mei al een aantal zogenaamde technische vragen gesteld om helderheid te krijgen over bepaalde onderwerpen in het raadsvoorstel.

Vragen over beslispunt 1:

In beslispunt 1 wordt aangegeven dat Houten-Oost wordt aangewezen als tijdelijke locatie voor het huisvesten van (a) voornamelijk Houtense woningzoekenden, (b) drie maatschappelijke organisaties en (c) statushouders (primair), mogelijk aangevuld met kansrijke asielzoekers (opgevangen in de COA-locatie in afwachting van definitieve huisvesting).

Vraag bij 1a: hoe wordt gewaarborgd dat er voornamelijk Houtense woningzoekers worden gehuisvest?
Vraag bij 1b: wordt contractueel vastgelegd dat de Maatschappelijke organisaties een bijdrage leveren aan de inburgering van de statushouders / kansrijke asielzoekers? Dit omdat het een belangrijke peiler is van Houten Hub?
Vraag bij 1b: Stel dat een van de maatschappelijke organisaties gedurende de looptijd van Houten Hub uit wil stappen, kan dat dan? Welke consequenties heeft dat voor Houten Hub?
Vraag bij 1c: wat is de maximale verhouding tussen deze verschillende groepen? Is dit bijvoorbeeld 80/20 of eerder 20/80? Hoe wordt dit geborgd?
Vraag bij 1c: is het mogelijk alleen statushouders te huisvesten en helemaal geen geen kansrijke asielzoekers? Dit gezien het feit dat hiermee de doorstroming in de ‘asielketen’ ook wordt verbetert en er zicht is op minder instroom in de toekomst vanwege het zojuist gesloten hoofdlijnenakkoord voor het vormen van een nieuw kabinet.

Vragen bij beslispunt 2:

Bij beslispunt 2 staat dat er in afwijking van de eerder vastgestelde kaders 175 in plaats van 100 statushouders en kansrijke asielzoekers worden gehuisvest om in te spelen op de wettelijke opgave uit de recent aangenomen spreidingswet.

Vraag: De wettelijke taak, de spreidingswet komt te vervallen als gevolg van de coalitie-onderhandelingen van het nieuwe kabinet. Welke gevolgden heeft dit voor Houten Hub?
Vraag: Welke gevolgen heeft het als er wordt gestart met het huisvesten van 100 statushouders en na tussenevaluatie (bijvoorbeeld na 3 jaar) eventueel opschalen naar 175?
Vraag: In het dossier ‘Essenkade’ was sprake van 100 statushouders / kansrijke asielzoekers vs. 150 Houtense woningzoekenden. Met het verhogen van het aantal plekken voor statushouders / kansrijke asielzoekers wordt deze verhouding anders. Is het mogelijk om de verhouding te herstellen? Concreet komen er dan 263 voornamelijk Houtense woningzoekenden. Welke consequenties heeft dit?
Vraag bij argument 2.2: Op geenhoutenhub.nl (artikel financiële businesscase Houten Hub/ AZC) lezen we dat voor statushouders alleen een eenmalige vergoeding verkregen wordt en de gemeente verplicht is binnen uiterlijk 6 maanden zelfstandige woonruimte aan te bieden. Kloppen deze veronderstellingen?
Vraag bij argument 2.2: In hetzelfde artikel lezen we dat in de businesscase mogelijk geen rekening is gehouden met de kostenposten van statushouders (bv bijstandsuitkeringen, zorgkosten, begeleiding, etc.?). Is deze veronderstelling juist?
Vraag bij argument 2.3: In dat artikel wordt ook gereflecteerd op de €1,8 miljoen subsidie uit de Flex deal met de provincie. Deze is nu nog steeds onderdeel van de financiële onderbouwing. Is het verkrijgen van deze subsidie zeker, kansrijk of onzeker?

Vragen over beslispunt 3:

Beslispunt 3: Het college opdracht te geven om het plan verder uit te werken en hierbij de inbreng vanuit de verkennende participatiefase te benutten voor: een communityplan (a), een veiligheidsplan (b), een verkeersonderzoek als input voor evt. verkeersmaatregelen Binnenweg/Rietdijk (c) en een inrichtingsplan voor de locatie (d).

Vraag bij 3a: In het rondetafelgesprek op 28-11-2023 heeft de VVD een artikel uit het parool gedeeld over een voorbeeld van community building waar het niet goed gegaan is. Het is voor ons nog niet duidelijk hoe er gezorgd gaat worden dat het bij Houten Hub wel goed gaat? (Artikel in Parool van 22-11-2023: Onveilig gevoel in gemengd wooncomplex in Oost: ‘Ik overwoog A4’tjes op te hangen met de tekst: weet waar je aan begint’)
Vraag bij 3b: wat zijn de randvoorwaarden voor het veiligheidsplan? Met andere woorden: wat wordt hier allemaal wel in opgenomen en wat niet?
Vraag bij 3c: wordt in het verkeersonderzoek ook meegenomen dat er nu al verkeersonveiligheid wordt ervaren? Op welke manier worden omwonenden hierbij betrokken?
Vraag bij 3d: Houdt dit in dat de Hub na maken van het inrichtingsplan opnieuw ter besluitvorming wordt voorgelegd aan de gemeenteraad? Is afwijzen dan alleen mogelijk op basis van ruimtelijke aspecten, of zijn andere ook toegestaan?
Vraag bij argument 3.3: Er wordt vergeleken met gemeenten in de omgeving waar al opvang is gerealiseerd. Om welke gemeenten gaat dit? Zijn dat vergelijkbare gemeenten qua omvang en demografie?

Vraag over beslispunt 4:

Beslispunt 4: Het college de opdracht te geven de restopgave vanuit de Spreidingswet (opvang circa 169 asielzoekers) nader in te vullen.

Vraag: Hoe wordt met dit punt omgegaan nu de spreidingswet volgens het zojuist gesloten hoofdlijnenakkoord tussen PVV, VVD, NCS en BBB wordt ingetrokken?

Vragen bij de Kanttekeningen

Kanttekening 1.3: In de brief van de provincie Utrecht zijn de voorwaarden om te komen tot een ontheffing vastgelegd.

Vraag: de zin “Mocht de provincie de ontheffing niet verlenen dan zal een nieuw voorstel aan het college worden voorgelegd, waarna ook uw raad wordt geïnformeerd.” is wat onduidelijk. Gaat het hier om een nieuw voorstel van het college van B&W aan het college van PS, andersom of nog anders?

Kanttekening 1.4: Na 15 jaar is er een geschikte vervangende locatie nodig voor het vastgoed.

Vraag: Er wordt gesproken over een geschikte locatie over 15 jaar. Zijn daar al concrete ideeën over?
Vraag: In de kanttekening staat: “Het COA zal naar een alternatief moeten uitwijken, de bewoners met een status zullen uitstromen naar een reguliere woning in Houten of de regio.” Dit geldt toch tijdens de gehele looptijd, hoe wordt voor voldoende aanbod van woningen gezorgd?