Voorzitter, college, collega raads- en commissieleden, alle andere belangstellenden,
“Voor ons ligt de Perspectiefnota, normaal gesproken in tijden van hoogconjunctuur een document waarbij de VVD toch vooral aandacht vraagt voor het spaarzaam omgaan met overschotten en deze vooral niet over de balk te smijten. Een Perspectiefnota nodigt uit om vergezichten te delen over ambities, over idealen.”
Zo begon ik vorig jaar mijn bijdrage, wat kan er veel gebeuren in een jaar! Of eigenlijk in een half jaar… Dit zijn ongekende tijden, tijden die vragen om een aangepaste aanpak op vele gebieden. Het leidt tot een VVD fractie die verregaand overheidsingrijpen in de markt en veel financiële ondersteuning toejuicht. Met enig reserve en pijn in de buik, want het geld moet toch weer een keer opgebracht worden door ons allemaal. Toch hebben wij ingestemd in de maatregelen die in de afgelopen periode zijn genomen. Het was en is nodig om wat wij goed, mooi en aantrekkelijk voor Houten vinden te behouden. Het zou zonde zijn dit kapot te laten gaan door een virus waar we vorig jaar nog geen weet van hadden.
We bespreken daarom nu ook op een andere manier de Perspectiefnota: geen strakke kaders maar een richting om in de komende maanden een begroting op te kunnen stellen. We zijn echter nogal afhankelijk van een aantal externe factoren hierbij. Allesbepalend voor die begroting en voor de Perspectiefnota voor volgend jaar wordt echter:
- hoe diep en hoe lang de recessie die volgt zal zijn,
- de ontwikkelingen in de Jeugdzorg en WMO
- en de herverdeling van het Gemeentefonds.
Ik zal deze thema’s kort bespreken.
Dat er een recessie komt lijkt wel onvermijdelijk, het is de vraag hoe diep deze is en hoe lang ze duurt. Voor de gemeente is het zaak om de komende periode scherp in de gaten te houden op welke manier er gereageerd wordt op de recessie. Want hoe gaat het college bepalen dat ondersteuning vanwege COVID19 stopt terwijl er vanwege een recessie wel nood is? De maatregelen die nu worden genomen in het kader van COVID19 kunnen niet allemaal onverkort overeind blijven tijdens de recessie die volgt. Al was het maar omdat we voor deze periode gecompenseerd zullen worden en voor een recessie niet.
Dan de ontwikkelingen in de Jeugdzorg en WMO. In de Perspectiefnota is te lezen dat het Rijk voor structurele compensatie voor de enorm gestegen kosten bewijs wil zien dat er een financieel knelpunt is. “Logisch”, zou je zeggen, maar eenvoudig is het niet. Graag horen wij hoever het college is met het vastleggen van de bewijstlast, dat zou met een tekort van ca. €2,5 miljoen op Jeugd en WMO dat we vorig jaar hadden geen probleem moeten zijn. Vorig jaar hebben wij hiervoor de nodige ombuigingen in de steigers gezet, in het rondetafelgesprek hoorden wij dat de voortgang hiervan tijdens de begrotingsbehandeling te verwachten is. Dat is wat ons betreft rijkelijk laat aangezien dit al sinds de behandeling van de Perspectiefnota vorig jaar op de agenda staat. Ten aanzien van de de kwalificatie ‘financieel knelpunt’ willen wij nog toevoegen dat wat ons betreft de zogenaamde ‘onbenutte belastingcapaciteit’ onaangeroerd moet blijven! Wij zijn niet voor niets spaarzaam geweest om te zorgen dat de lokale lasten voor onze inwoners laag blijven!
De herverdeling van het gemeentefonds zou voor onze gemeente wel eens fors negatief kunnen uitpakken. Met name kleine en middelgrote gemeenten lijken de dupe hiervan te worden. Het wordt steeds moeilijker om een sluitende begroting op te stellen, zeker gezien de fluctuaties die iedere keer op het bordje van gemeentes gelegd worden. Wij dienen daarom een motie in waarbij het college wordt opgeroepen zich richting het Rijk sterk te maken voor een structureel voldoende groot gemeentefonds zonder halfjaarlijkse bijstellingen. Het feit dat de gemeenten zich niet serieus genomen voelden door de minister, zo viel in de media te lezen, sterkt ons in de overtuiging dat we een nog duidelijker signaal af moeten geven.
Voorzitter, ook dit jaar dus geen vergezichten en ambities in mijn bijdrage. Gezien de actualiteit wil ik het vooral houden bij de oproepen die ik gedaan heb: ga verstandig om met het geld van onze inwoners en ondernemers, roep het Rijk op om een gemeentefonds dat structureel passend is en houd de raad hierbij goed op de hoogte.
NB De motie is inmiddels ondertekend door alle fracties en zal dus raadsbreed worden aangenomen..