“Voorzitter,
Het Rijk heeft bepaald dat we in 2050 van het aardgas af moeten. Daar kunnen we van alles van vinden, namelijk dat het een van de minst vervuilende fossiele brandstoffen is, dat een land als Duitsland nu juist gaat inzetten op aardgas en dat het nog maar afwachten is of de alternatieven tijdig technisch en kostentechnisch klaar staan om het stokje over te nemen. Feit is dat we gebonden zijn aan dit besluit van de Rijksoverheid en dus verplicht zijn om dit jaar een Transitievisie Warmte (TVW) op te stellen. In dit TVW moet beschreven staan hoe Houten voor 2050 afscheid neemt van aardgas, welke richting wordt gekozen voor de aanpak en met welk tijdpad. Voor wijken die voor 2030 van het aardgas af gaan moet in meer detail het een en ander duidelijk gemaakt worden.
Iets meer dan een jaar geleden stelden we in deze raad de Startnotitie vast waarin de aanpak om te komen tot de TVW werd afgesproken. Wat doe je dan als de TVW klaar is? Dan pak je de Startnotitie er weer bij om te kijken wat er van terecht is gekomen. En voorzitter: wij misten nog wel het een en ander. Groot was dus ook onze verbazing dat de VVD als enige partij aangaf over het onderwerp te willen debatteren.
Een greep uit de onderwerpen die we missen:
- De maatschappelijke kosten van het afscheid nemen van aardgas
- Het voorkeursalternatief voor wijken die voor 2030 van het gas gaan
- Meer duidelijkheid en minder onzekerheid voor betrokkenen
- De duurzaamheidscriteria (waaronder CO2-reductie, stikstof, geluid, impact op de in RES-verband benodigde elektriciteitsproductie) die de gemeente wil betrekken in de keuze van de voorkeursalternatieven?
- De mate van unanimiteit van de voorkeur van de inwoners zijn voor een voorkeursscenario
- Hoe gaan we om met inwoners of bedrijven die ondanks alle vangnetten en maatregelen die er nog gaan komen, niet in staat blijken om de benodigde investeringen te doen?
- Hoe gaan we om met het scenario dat het Rijk nu roept dat de warmtetransitie de bewoner niets gaat kosten, maar in de praktijk blijkt dat dat voor delen van de bevolking wel zo is. Laten we die inwoners in de kou staan of proberen we dit met maatwerk te compenseren?
In het rondetafelgesprek vroegen we dan ook waarom er nu al een TVW wordt aangeboden terwijl er nog zoveel vragen zijn ten aanzien van de juridische, technische en financiële onderbouwing. Het antwoord was dat veel van deze zaken pas helder worden in het vervolgtraject, tijdens het maken van de wijkuitvoeringsplannen.
Voorzitter, wij begrijpen dat er nog veel uitgezocht moet worden en dat de Startnotitie met terugwerkende kracht veel te ambitieus bleek. Wij misten echter in de TVW een uitleg hierover; het was wat ons betreft beter geweest als hier wel wat woorden aan gewijd waren geweest. Graag hoor ik de reactie van de wethouder hierover.
In de bewonersavond over Houten Zuid was veel onrust en onzekerheid te horen. Vooral het feit dat er nog maar weinig zinnigs gezegd werd over de kosten was hier debet aan. Zo waren er bewoners, die eerder in het gebied met het warmtenet woonden en nu daarbuiten, die aangaven 35% meer kosten te hebben met het warmtenet. Daarnaast waren er ook veel zorgen over de monopoliepositie die Eneco heeft met het warmtenet en de mogelijke negatieve gevolgen daarvan.
We willen daarom drie voor ons belangrijke zaken benadrukken:
- Zorg er altijd voor dat technische oplossingen die in de toekomst (verder) ontwikkeld worden betrokken worden zodra dat mogelijk is;
- Houd scherp op de radar welke compensatieregelingen er vanuit het Rijk beschikbaar komen;
- Maak zo snel mogelijk inzichtelijk wat de integrale kosten voor de eindverbruiker van de verschillende alternatieven zijn.
Voor dit laatste dienen we een motie in omdat ‘zo snel mogelijk’ voor ons in dit geval betekent dat dit inzichtelijk wordt voordat gestart wordt met de wijkuitvoeringsplannen. Dit omdat er dan al een belangrijke afslag wordt genomen met mogelijke voorkeursalternatieven. Inzicht in deze kosten zullen, in combinatie met helderheid over compensatie voor meer duidelijkheid en minder onzekerheid zorgen.
Voorzitter, ik rond af.
Helaas zijn veel zaken uit de Startnotitie nog niet of niet gedetailleerd genoeg in de TVW verwerkt. Wij roepen het college dan ook op om deze zaken met spoed op te pakken waarbij goed gekeken wordt naar draagkracht en draagvlak van de inwoners in de betreffende wijken en helder te zijn over het tijdpad van de volgende te nemen stappen.”
*UPDATE* De motie werd dusdanig breed gesteund door de andere partijen dat deze is aangenomen, ook de wethouder vindt deze ondersteunend.