“Voorzitter, college, collega raadsleden en belangstellenden op de tribune en thuis,
Vandaag besluiten wij of de plannen voor Houten Hub verder uitgewerkt mogen worden voor de locatie Houten-Oost waarbij het aantal hoger is dan in eerste instantie is besloten op de locatie Essenkade 2. We besluiten nog niet of Houten Hub gerealiseerd mag worden in Houten-Oost.
Ik vind het belangrijk om dit te benadrukken, omdat het besluit van vandaag door veel mensen wordt gezien als een definitief ‘ja’ of ‘nee’ over Houten Hub en dat is nadrukkelijk niet het geval. Als vandaag besloten wordt dat Houten Hub voor Oost uitgewerkt mag worden, dan besluiten we pas nadat het plan compleet is definitief of het doorgaat of niet. Beide uitkomsten zijn voor de VVD nog mogelijk. Zoals altijd gaat het ons daarbij om de inhoud van de plannen.
Voor de VVD is, op basis van alle gesprekken die we gevoerd hebben in de afgelopen 7 maanden met belanghebbenden, van belang dat dat duidelijk wordt hoe de detailplannen ten aanzien van verkeersveiligheid, veiligheid, het bouwen van een gemeenschap (of het lelijke woord ‘communitybuilding’) en de inrichting van de locatie er uit komen te zien. Pas daarna kunnen we goed beoordelen of de locatie Houten Oost een geschikte plek is om Houten Hub te realiseren. We zullen dan ook instemmen met dit raadsvoorstel mits onze amendementen worden aangenomen.
We willen wel een aantal zaken aan het college meegeven die in de verdere planvorming voor de VVD cruciaal zijn. De meeste daarvan hebben we in een amendement gevat omdat we het erg belangrijk vinden dat deze schriftelijk vastgelegd worden.
Voordat ik de amendementen indien, eerst nog iets anders. We willen namelijk allereerst het college oproepen om, in samenwerking met het COA, te zorgen voor een ruimhartige compensatie voor de direct omwonenden indien Houten Hub daadwerkelijk gerealiseerd wordt. De nood bij het COA is hoog, dus ik verwacht dat zij daar graag aan zullen bijdragen. We hebben bij locaties elders in het land immers ook gezien dat het COA fors met de portemonnee in de weer kan zijn. Door dit nu vast te vragen, maakt dat het college en COA voldoende tijd hebben om dit te regelen. Graag een toezegging van het college op dit punt.
Dan de amendementen, voorzitter.
In het raadsvoorstel staat dat de tijdelijke huisvesting van de doelgroepen voor 15 jaar geldt. Wij vinden het belangrijk dat het woord ‘maximaal’ toegevoegd wordt in beslispunt 1c, zodat de mogelijkheid bestaat om eerder af te bouwen met het gedeelte voor statushouders en kansrijke asielzoekers als de gelegenheid zich voordoet. Bijvoorbeeld omdat de instroom vermindert. In dit amendement wordt ook een fout rechtgezet omdat er taaltechnisch gezien nu sprake is van kansrijke asielzoekers die opgevangen worden in COA-locaties in afwachting van definitieve huisvesting, terwijl het laatste gedeelte van de zin betrekking heeft op de statushouders en niet op de kansrijke asielzoekers. Deze wijziging is in alle door de VVD ingediende amendementen doorgevoerd.
Het tweede amendement dat we indienen, regelt dat de afspraak met het COA om primair alleen statushouders (mogelijk aangevuld met kansrijke asielzoekers) te huisvesten schriftelijk wordt vastgelegd. Ook wordt hierin duidelijker beschreven dat kansrijke asielzoekers in geen geval zogenaamde ‘veiligelanders’ kunnen zijn. De mondelinge afspraken die het college nu met het COA heeft, zijn voor ons onvoldoende hard en niet goed genoeg geborgd. Wij willen door de schriftelijke vastlegging regelen dat, indien het COA zich niet houdt aan deze afspraak, de opvanglocatie kan worden opgeheven.
In het raadsvoorstel over Houten Hub op de locatie Essenkade 2 werd uitgegaan van 100 kansrijke vluchtelingen, vanwege de spreidingswet werd eerder voorgesteld om dit aantal te verhogen tot 175. Wij begrijpen dat dit grotere aantal nodig is vanwege de spreidingswet, meer daarover later in mijn betoog. Voor nu willen we graag een ‘ingroeimodel’ met een evaluatiemoment voorstellen. Dit omdat de verhouding statushouders versus Houtense inwoners binnen Houten Hub fors anders wordt door het verhogen naar 175. Wij stellen daarom voor te starten met 100 statushouders (mogelijk aangevuld met kansrijke asielzoekers) en na een jaar te evalueren of er maatschappelijk ruimte is voor een stapsgewijze verhoging naar 175. We gaan er wel vanuit dat de financiering door COA uitgaat van 175 personen zodat de business case positief blijft. Het is direct een mooie stok achter de deur voor COA om te zorgen dat de locatie succesvol is, zodat de maatschappelijke ruimte er na een jaar ook daadwerkelijk is.
Dan het amendement over beslispunt 4. We weten dat in het hoofdlijnenakkoord van de formerende partijen in de Tweede Kamer sprake is van het intrekken van de spreidingswet. Het is echter nog niet zover, hiervoor moet eerst het democratische proces in de Tweede en Eerste Kamer gevolgd worden. De verwachting is nu dat de spreidingswet op z’n vroegst over twee jaar is ingetrokken. Tot dan moet de wet gevolgd worden: de wethouder moet zich eenvoudigweg aan de wet houden. We kunnen het college dan ook niet oproepen om de wet te negeren of te overtreden. In dit amendement wordt geregeld dat het college inderdaad onderzoek doet hoe de rest van de opgave van 169 opvangplekken vanuit de spreidingswet ingevuld kan worden, echter wordt door de aanpassing geregeld dat dit alleen ingevuld wordt met statushouders (en dus niet met asielzoekers die nog geen verblijfsvergunning hebben). Ook regelt dit amendement dat het college de uitkomst van dat onderzoek voorlegt aan de gemeenteraad. In het raadsvoorstel staat dit niet, waardoor we nu eigenlijk al instemmen met de locaties die het college gaat vinden zonder dat we deze locaties kennen. Dat lijkt mij niet de bedoeling.
Tot slot,
Het voorstel om Houten Hub te realiseren in Houten-Oost houdt de gemoederen in Houten enorm bezig. De betrokkenheid van veel omwonenden, belanghebbenden en ander inwoners, instellingen en stichtingen is overweldigend. Het maakt dat het besluit hierover, wat dat besluit dan ook zal zijn, hoe dan ook door een groot aantal mensen zeer positief danwel negatief ontvangen zal worden. Wij hopen dat beide kanten ook in de komende periode met respect voor elkaar en elkaars standpunten in gesprek gaan of blijven, om hier uiteindelijk als Houtense samenleving sterker uit te komen.”
(Foto: Charles Verwimp)